Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư phổi

Hệ miễn dịch được xem như một hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh cho cơ thể, đặc biệt trong bệnh lý ung thư. Do đó, việc tận dụng và kích thích hệ miễn dịch của cơ thể là chìa khóa quan trọng trong việc kiểm soát bệnh ung thư và tăng khả năng sống của bệnh nhân. Điều trị miễn dịch sẽ kích thích hệ miễn dịch chống lại tế bào ung thư bằng nhiều cách khác nhau mà không dùng các phương pháp can thiệp khác như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị.

Liệu pháp miễn dịch có ý nghĩa như thế nào?

Các tế bào ung thư ở mỗi người đều khác nhau. Đó là lý do các phương pháp điều trị mới cho ung thư phổi hay các loại ung thư khác thường nhằm vào một hệ thống bảo vệ trong gen như hệ miễn dịch để ngăn sự biến đổi hoặc đột biến khiến cho bệnh ngày càng phát triển.

Phương pháp điều trị mới này được gọi là liệu pháp miễn dịch, phương pháp này giúp hệ miễn dịch chống lại ung thư giống như cách mà hệ miễn dịch chống lại cảm lạnh hay virus.

Tăng cường hệ miễn dịch

Các tế bào bạch cầu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhiễm của các loại vi khuẩn và các tế bào xấu (các tế bào ung thư). Một cách để cơ thể chống lại bệnh tật là tấn công các kháng nguyên. Kháng nguyên có thể là bất cứ chất nào trong cơ thể có khả năng kích thích đáp ứng miễn dịch phụ thuộc vào tính lạ đối với vật chủ, kích thước phân tử, thành phần hóa học và tính không đồng nhất.

Kể từ năm 1970, các nhà nghiên cứu ung thư đã tìm ra được những cách giúp hệ miễn dịch phát hiện và tấn công các tế bào ung thư. Các bác sĩ nghĩ rằng cơ thể chúng ta biết rằng các tế bào ung thư là những kẻ xâm nhập trái phép và cố gắng tiêu diệt chúng lúc đầu. Nhưng, cũng giống các loại côn trùng kháng lại thuốc trừ sâu, ung thư cũng tìm cách biến đổi và thích nghi được, dần dần cơ thể sẽ nghĩ rằng những tế bào ung thư này vô hại và không tiếp tục tấn công chúng nữa.

Liệu pháp miễn dịch hướng đến việc tiếp tục tấn công các tế bào ung thư và đồng thời tiêu diệt chúng. Liệu pháp này nhằm vào 2 mục đích:

Hỗ trợ, tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch

Tìm và phát hiện các tế bào ung thư để hệ miễn dịch có thể tiêu diệt chúng

Ai nên điều trị bằng liệu pháp miễn dịch?

Thông thường bệnh nhân ung thư phổi được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn cuối. Lúc này hầu hết các phương pháp điều trị không có hiệu quả và bệnh nhân chỉ có thể điều trị bằng liệu pháp miễn dịch.

Trong một thời gian dài các bác sĩ đã nhận thấy liệu pháp miễn dịch không hiệu quả đối với những bệnh nhân mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) và ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC), 2 loại ung thư phổi thường gặp nhất. Nhưng đã có một số đột phá trong phương pháp này một vài năm về trước.

Những phương pháp điều trị ung thư phổi đã được công nhận

Một số phương pháp điều trị đã được thông qua bởi FDA và một số phương pháp đã qua thử nghiệm lâm sàng, Có 4 kiểu điều trị miễn dịch cho bệnh nhân ung thư phổi:

Chất ức chế chốt kiểm soát miễn dịch: Hệ miễn dịch thường tự kiểm tra và giữ cân bằng để không bị làm việc quá tải và tấn công nhầm các tế bào bình thường. Những khối u sản sinh ra loại protein được gọi là PD-L1 kích hoạt các “chốt kiểm soát miễn dịch” này và làm chậm hoạt động của hệ miễn dịch. Các chất ức chế chốt kiểm soát miễn dịch giúp điều chỉnh lại các hoạt động của hệ miễn dịch để hệ miễn dịch tiếp tục tấn công các tế bào ung thư trở lại.

Các kháng thể đơn dòng. Cơ thể chúng ta sản sinh ra kháng thể đơn dòng để chống lại các chất xâm nhập trái phép. Phiên bản tự tạo này hoạt động như các kháng thể bình thường khác nhưng có thể tấn công các tế bào ung thư.

Vắc xin: Vắc xin vừa có tác dụng phòng chống ung thư vừa có tác dụng điều trị ung thư. Tuy nhiên, cần lưu ý không được phép sử dụng những loại vắc xin chưa được FDA thông qua trong điều trị ung thư phổi.

Liệu pháp tế bào thích ứng. Các tế bào T có thể bị tách ra khỏi cơ thể để điều trị ung thư bằng các chất hóa học. Các tế bào này có thể được nuôi trong phòng thí nghiệm và đưa lại vào cơ thể sau khi đã tiêu diệt các tế bào ung thư.

Những loại thuốc hiện đã được sử dụng

FDA hiện đã thông qua một số chất ức chế chốt kiểm soát miễn dịch để điều trị ung thư phổi như:

Atezolizumab (Tecentriq)

Duryalumab (Imfinzi)

Nivolumab (Opdivo)

Pembrolizumab (Keytruda)

Những kháng thể đơn dòng trong điều trị ung thư phổi được FDA thông qua bao gồm bevacizumab (Avastin) và ramucirumab (Cyrama). Những loại thuốc này làm giảm nguồn dinh dưỡng cung cấp cho sự phát triển của ung thư. Những loại thuốc khác hiện đang được thử nghiệm lâm sàng, vì vậy có thể điều trị bằng vắc xin và liệu pháp tế bào thích ứng.

Những loại thuốc này có thể được tiêm qua tĩnh mạch. Những tác dụng phụ có thể bao gồm: Sốt/ớn lạnh, Mệt mỏi, Da nổi mẩn, Tiêu chảy , Đau nhức khớp và cơ, Buồn nôn,…

Đôi khi, những loại thuốc này không thực sự có hiệu quả, thậm chí khiến cho hệ miễn dịch phải làm việc quá tải. Điều này có thể dẫn tới những tác dụng phụ nghiêm trọng như viêm phổi, viêm gan, viêm thận và viêm tuyến giáp, viêm tuyến yên hoặc bệnh tự miễn có thể gây tổn thương một số cơ quan trong cơ thể.

Liệu pháp miễn dịch là một trong những phương pháp tiềm năng và đầy hứa hẹn trong điều trị ung thư phổi đã xuất hiện trong cả thập kỷ. Có nhiều thử nghiệm lâm sàng đã kiểm tra tính hiệu quả của phương pháp này. Chúng ta hãy hi vọng và mong chờ vào thành công của liệu pháp này vào một ngày không xa.