Thay đổi chế độ ăn có giúp điều trị ung thư tuyến tụy hay không?

Tổng quan về ung thư tuyến tụy

Tụy là một tuyến nhỏ nằm sau dạ dày, phía bên trái bụng trên có chức năng chính là hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Tụy được cấu tạo bởi các tế bào tụy ngoại tiết và có chức năng sản xuất ra các enzyme tuyến tụy giúp tiêu hóa thức ăn và hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa.

Bên cạnh đó, tụy còn có chức năng điều hòa đường huyết. Tụy cũng được cấu tạo từ các tế bào nội tiết và sản xuất ra các loại hormon như insulin và glucagon trong máu. Insulin và glucagon có tác dụng điều hòa đường huyết.

Tuyến tụy có cấu tạo đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Ung thư tuyến tụy thường hình thành khi các tế bào trong tụy phát triển một cách không thể kiểm soát ở một trong 3 phần của tụy. Ung thư tuyến tụy có thể hình thành ở bất kỳ tế bào nào bao gồm tế bào ngoại tiết hoặc nội tiết. Có nhiều loại ung thư tụy khác nhau, mỗi loại thường gây ra các triệu chứng khác nhau và có cách điều trị khác nhau:

–         Khối u ngoại tiết: Hầu hết các loại ung thư tuyến tụy đều là ung thư ngoại tiết. Gần 95% trong số này là ung thư biểu mô tuyến.

–         Khối u nội tiết: Gần 5% trong số các loại ung thư tụy là ung thư nội tiết hay còn gọi là u thần kinh nội tiết tế bào đảo tụy.

Tổng quan về ung thư tuyến tụy

Những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ung thư tuyến tụy

Những rắc rối về tiêu hóa

Ung thư tuyến tụy có thể làm ảnh hưởng tới khả năng ăn uống. Vậy nên, bệnh nhân ung thư tuyến tụy nên chọn cho mình những loại thực phẩm dễ tiêu hóa và dễ hấp thu, đồng thời hỗ trợ việc điều trị, làm giảm các triệu chứng.

Các vấn đề về tiêu hóa thường do tụy không sản xuất ra đủ enzyme để tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là mỡ. Nếu mỡ không được tiêu hóa hoàn toàn có thể khiến cơ thể khó hấp thu được các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm và dẫn tới:

–         Ỉa chảy

–         Đau bụng

–         Đầy hơi

–         Xì hơi

Giảm cân ngoài ý muốn

Khối u có thể gây sụt cân, đây là một triệu chứng thường gặp của ung thư tuyến tụy do khối u ở tụy giải phóng ra các cytokine vào máu như một phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch. Các cytokine làm giảm sự thèm ăn và đồng thời khiến cơ thể đốt calo nhanh hơn.

Tình trạng này có thể bị gây ra do ung thư hoặc do quá trình điều trị ung thư. Các triệu chứng như buồn nôn, giảm sự thèm ăn… có thể khiến bệnh nhân khó lấy đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết.

Các vấn đề trong việc điều hòa insulin và đường huyết

Tụy khỏe mạnh và hoạt động bình thường thường tiết ra insulin giúp điều hòa đường huyết. Nồng độ glucose trong máu thường tăng lên khi ăn một số loại thực phẩm nhất định hoặc có chứa tinh bột. Ung thư tuyến tụy có thể làm giảm khả năng sản xuất đủ lượng insulin cần thiết để điều hòa đường huyết trong cơ thể.

Bệnh nhân ung thư tuyến tụy nên ăn gì?

Những loại thực phẩm có lượng protein và các chất chống oxy hóa cao có thể là lựa chọn lý tưởng cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy. Ăn khẩu phần ăn nhỏ có thể giúp duy trì cân nặng dễ dàng hơn. Thêm vào đó, bệnh nhân nên uống nhiều nước.

Những thực phẩm bệnh nhân ung thư tuyến tụy nên tăng cường bao gồm:

Rau và hoa quả

Quỹ nghiên cứu ung thư thế giới khuyến cáo nên ăn ít nhất 5 khẩu phần rau củ (không chứa tinh bột) và trái cây mỗi ngày. Những loại rau đã luộc thường dễ hấp thu hơn những loại rau sống. Quả mọng, các loại quả họ cam chanh, rau xanh lá và các loại rau họ cải đều là những nguồn giàu chất chống oxy hóa, chất xơ, màu tự nhiên. Một số loại rau củ và trái cây thuộc nhóm trên như:

–         Việt quất

–         Súp lơ

–         Cam

–         Cải xoăn

–         Rau chân vịt

Bệnh nhân ung thư tuyến tụy nên ăn nhiều rau quả tươi

Protein có lợi

Những loại thực phẩm giàu protein giúp hệ miễn dịch sửa chữa và phục hồi các tế bào và mô. Dưới đây là những nguồn thực phẩm giàu protein và dễ tiêu hóa:

–         Trứng

–         Các loại bơ từ hạt

–         Đậu phụ

–         Cá

–         Thịt gia cầm

Tinh bột phức, nhiều chất xơ

Những loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột phức thường không gây tăng đường huyết nhanh như tinh bột đơn, đồng thời giúp duy trì năng lượng lâu hơn. Dưới đây là một số loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột phức:

–         Khoai tây

–         Các loại đậu

–         Yến mạch

–         Hạt quinoa

–         Gạo lứt

Ngoài ra, những loại thực phẩm trên còn giúp bổ sung axit folic (một loại vitamin B) quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy.

Trà xanh

Trà xanh có chứa polyphenol, loại chất này có những đặc tính chống ung thư rất tốt cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy.

Các chất béo tốt

Các chất béo tốt rất có lợi cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy

Chất béo rất quan trọng trong việc duy trì một sức khỏe toàn diện. Chất béo thường giúp cung cấp năng lượng và duy trì thân nhiệt. Những chất béo tốt chẳng hạn như:

–         Dầu oliu

–         Các loại hạt

–         Quả bơ

Ung thư tuyến tụy cũng làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường do tụy không sản xuất đủ lượng insulin và ngược lại tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy.

Nếu bị mắc đồng thời cả ung thư tuyến tụy và tiểu đường, bệnh nhân nên chọn những loại thực phẩm giúp giảm lượng đường huyết thấp hết mức có thể. Những loại thực phẩm chứa ít đường và giàu chất xơ thường đến từ các loại trái cây và rau củ cũng như các loại hạt. Lưu ý, tránh xa những loại thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều chất béo bão hòa và đường.

Những loại thực phẩm bệnh nhân ung thư tuyến tụy nên tránh?

Một số loại thực phẩm khó tiêu có thể khiến cho các triệu chứng nặng hơn và làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy tái phát (nếu đã điều trị khỏi). Dưới đây là những loại thực phẩm mà người mắc ung thư tuyến tụy nên tránh:

–         Thịt đỏ và các loại thịt đã qua chế biến: Những loại này thường khó tiêu, đồng thời cũng là nguyên nhân gây ung thư.

–         Những loại thực phẩm chiên, rán chứa nhiều dầu mỡ: Những loại thực phẩm chứa nhiều chất béo có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như khó tiêu, ỉa chảy, xì hơi.

–         Đồ uống có cồn: Uống nhiều đồ uống có cồn có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy hoặc khiến cho các triệu chứng của bệnh nặng hơn.

–         Đường và carbonhydrate tinh luyện: Nhiều người bị ung thư tuyến tụy gặp khó khăn trong việc tiêu hóa carbohydrate đơn giản và thực phẩm hoặc đồ uống có đường. Vì vậy nên hạn chế những loại thực phẩm này.