1. Tình trạng táo bón
Táo bón là trạng thái phân cứng, đi ngoài khó khăn hoặc không thường xuyên, gây khó chịu và đau đớn. Hiện tượng do lượng nước quá ít hoặc thiếu nhu động ruột gây ra. Ít vận động, suy nhược, nhịn đi vệ sinh, uống quá nhiều thuốc giảm đau, ăn hoặc uống quá ít đều có thể làm vấn đề thêm trầm trọng.
-
Điều gì sẽ xảy đến với người bệnh?
Phân ít và cứng
Ra từng ít phân mềm và lỏng như tiêu chảy
Đau bụng hoặc chuột rút
Đánh rắm hoặc ợ hơi thường xuyên
Bụng trướng lên
Không đi ngoài bình thường trong 3 ngày
Nôn hoặc buồn nôn
Cảm giác đầy bụng khó chịu
-
Người bệnh có thể làm gì?
Uống nhiều nước: Dùng nước ép trái cây đã tiệt trùng hoặc nước ấm vào buổi sáng.
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ mỗi ngày, ví dụ bánh mỳ và ngũ cốc; trái cây tươi nguyên vỏ và hạt, rau tươi, nước ép trái cây, nho, mận, nước ép mận và các loại hạt.
Không dùng các thức ăn và đồ uống gây đầy hơi như bắp cải, bông cải xanh, nước uống có ga cho đến khi khỏi táo bón.
Tránh hoặc giảm ăn các loại thức ăn khiến bạn bị táo bón như phô mai hoặc trứng.
Tập thể dục nhẹ nhàng
Không sử dụng dung dịch thụt tháo hoặc thuốc nhét hậu môn. Hỏi ý kiến bác sỹ trước khi dùng thuốc làm mềm phân hoặc nhuận tràng
Đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu.
Theo dõi tần suất đi ngoài để nhận biết vấn đề sớm.
-
Người chăm sóc có thể làm gì?
Cho người bệnh dùng nước ép mận, nước chanh nóng, cà phê, trà để giúp người bệnh đi ngoài dễ hơn
Khuyến khích người bệnh uống nhiều nước hơn.
Giúp người bệnh theo dõi các lần đi ngoài
Cho người bệnh dùng thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây sấy khô.
Hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng thuốc nhuận tràng
-
Gọi ngay bác sỹ/ điều dưỡng nếu người bệnh:
Không đi nặng trong suốt 3 ngày
Chảy máu trong hoặc quanh khu vực hậu môn hoặc máu trong phân.
Không đi ngoài trong 1 đến 2 ngày sau khi dùng thuốc nhuận tràng
Đau bụng hoặc nôn mửa liên tục.
2. Tình trạng tiêu chảy
Tiêu chảy là hiện tượng đi ngoài phân lỏng hoặc nước nhiều hơn 3 lần một ngày, có thể gây ra cảm giác khó chịu hoặc không. Hiện tượng này xảy ra khi nước không được tái hấp thu ở ruột vì một số lý do nào đó.
Tiêu chảy nhiều lúc có thể do quá nhiều nước được kéo vào ruột. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm hóa trị; xạ trị vùng bụng, thuốc, nhiễm trùng, phẫu thuật, thuốc bổ dạng lỏng chứa quá nhiều vitamin, chất khoáng, đường, chất điện giải. Tiêu chảy gây ra do liệu pháp hóa trị có thể kéo dài 3 tuần sau khi điều trị kết thúc.
-
Người bệnh có thể làm gì?
Thử chế độ ăn toàn chất lỏng (bao gồm nước, trà loãng, nước ép táo, đào, mơ, nước canh…) ngay khi bắt đầu bị tiêu chảy hoặc khi bạn cảm thấy sắp bị tiêu chảy. Tránh các đồ uống có tính axit như nước ép cà chua, nước trái cây họ cam quýt, và các loại đồ uống có ga.
Ăn các bữa nhỏ. Không ăn các thức ăn quá cay hoặc nóng.
Tránh các thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, rau củ sống và cà phê.
Tránh các loại bánh kẹo ngọt, thạch, mứt và các loại hạt.
Tránh rượu và thuốc lá
Tránh sử dụng sữa hoặc các sản phẩm từ sữa vì có thể khiến tiêu chảy nặng hơn.
Đảm bảo chế độ ăn uống có nhiều thực phẩm giàu kali (như chuối, khoai tây, mơ). Kali là một khoáng chất quan trọng mà cơ thể có thể bị thiếu hụt nếu bị tiêu chảy.
Theo dõi lượng và tần suất đi ngoài.
Làm sạch vùng hậu môn bằng xà phòng nhẹ sau mỗi lần đi vệ sinh, rửa sạch bằng nước ấm, lau khô. Hoặc sử dụng khăn lau của trẻ em để làm sạch.
Dùng thuốc mỡ không thấm nước như thuốc mỡ vitamin A&D hay sáp dưỡng ẩm bôi lên vùng hậu môn.
Ngồi trong bồn nước ấm hoặc tắm ngồi có thể làm giảm cảm giác khó chịu ở hậu môn.
Uống thuốc dành cho tiêu chảy được bác sỹ kê đơn.
Khi tình trạng tiêu chảy được cải thiện, cố gắng ăn một lượng ít thức ăn dễ tiêu hóa như cơm, chuối, sốt, sữa chua, khoai tây nghiền, phô mai ít béo và bánh mỳ khô. Bắt đầu ăn bình thường nếu tiêu chảy tiếp tục được cải thiện sau một hoặc hai ngày.
-
Người chăm sóc có thể làm gì?
Theo dõi giúp người bệnh uống đủ 3 lít nước mỗi ngày.
Theo dõi tình trạng đi ngoài để quyết định khi nào nên gọi bác sỹ.
Hỏi ý kiến bác sỹ trước khi cho người bệnh sử dụng bất cứ loại thuốc chống tiêu chảy mà chưa được kê đơn nào.
Kiểm ra xem vùng hậu môn người bệnh có bị đỏ, đóng vảy hay kích ứng không.
Không để giường và ghế của người bệnh bị vấy bẩn bằng cách đặt miếng lót có ni lông phía dưới.
-
Gọi ngay bác sỹ/ điều dưỡng nếu người bệnh:
Đi ngoài phân lỏng hơn 6 lần một ngày, tình trạng không cải thiện trong hai ngày.
Có máu trong hoặc xung quanh hậu môn hoặc trong phân.
Giảm hơn 2 cân sau khi bị tiêu chảy
Bị đau bụng hoặc chuột rút kéo dài hai ngày hoặc hơn
Không đi tiểu trong suốt 13 giờ hoặc hơn.
Không uống nước trong suốt 24 giờ hoặc hơn.
Sốt cao 38 độ hoặc hơn khi đo bằng nhiệt kế miệng.
Chướng bụng
Đã bị táo bón trong vài ngày và đang bắt đầu bị tiêu chảy hoặc rỉ ra phân lỏng, có thể là hiện tượng vón phân (táo bón trầm trọng).