Xạ trị có thể gây ra nhiều tác dụng phụ gây suy dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vòm họng. Những tác dụng phụ này bao gồm: giảm cảm giác thèm ăn, ăn mất ngon, đau khi nhai và nuốt, khô miệng, đầy bụng, tiêu chảy, buồn nôn … Loại và mức độ nghiêm trọng của tác dụng phụ thường phụ thuộc vào vị trí của bức xạ.
Nhu cầu calo và protein tăng lên ở những bệnh nhân đang điều trị ung thư vòm họng. Những nhu cầu gia tăng này, kết hợp với nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra, sẽ dẫn đến giảm cân, suy kiệt.
Vì vậy, việc thiết lập chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất là rất quan trọng để nâng cao thể trạng và duy trì sức khỏe tốt cho bệnh nhân.
Bài viết dưới đây đưa ra một số lời khuyên xây dựng chế độ ăn uống của chuyên gia dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư vòm họng đang xạ trị.
Nguyên tắc cơ bản về ăn uống cho bệnh nhân ung thư vòm họng
Bệnh nhân cần chú ý một số nguyên tắc ăn uống cơ bản như sau:
– Chia thành nhiều bữa ăn nhỏ, 6-8 bữa/ ngày
– Bổ sung các thực phẩm giàu calo
– Ăn chậm, ăn miếng nhỏ và nhai kĩ trước khi nuốt
– Ăn đa dạng nhiều loại thực phẩm – bao gồm nhiều màu sắc, kết cấu và hương vị khác nhau, đừng quên bổ sung nhiều trái cây tươi và rau củ quả.
Bạn cần một chế độ ăn nhiều calo và protein nhưng bạn vẫn cần một chế độ ăn uống cân bằng với thực phẩm từ tất cả các nhóm khác như: tinh bột, lipid, chất xơ, vitamin…
– Mang theo một số loại đồ ăn vặt lành mạnh mọi lúc để bổ sung trong khi chờ điều trị, lên xe, chờ gặp bác sĩ, v.v.
– Khi các tác dụng phụ trở nên tồi tệ hơn, hầu hết bệnh nhân phải tập trung vào chất lỏng và thức ăn mềm để có được lượng calo đầy đủ. Vì thông thường chất lỏng có thể cung cấp nhiều calo hơn chất rắn.
Các mục tiêu chính để duy trì dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân ung thư vòm họng trong quá trình xạ trị
– Ăn thường xuyên
Bạn có thể cần phải từ bỏ thói quen ăn 3 bữa chính trong quá trình xạ trị ung thư vòm họng. Thay vào đó, hãy ăn số lượng nhỏ hơn nhưng rải đều trong suốt cả ngày. Cố gắng không để quá 2 đến 3 giờ mà không ăn gì.
– Ăn thực phẩm chứa nhiều calo
Hãy nhớ mục tiêu là duy trì cân nặng của bạn và để làm được điều đó bạn cần ăn nhiều calo. Gợi ý một số thực phẩm giàu calo: cơm trắng, đậu phộng, thịt bò, khoai tây, trái bơ, socola, phômai, trứng, cá ngừ, cá hồi, nho khô,…
– Tập trung ăn chất lỏng và thực phẩm mềm
Chất lỏng sẽ cung cấp nhiều calo hơn thực phẩm rắn. Loại thức ăn này có xu hướng dễ nuốt hơn, mất ít thời gian tiêu hóa hơn và thường làm dịu cơn đau miệng và cổ họng. Khi xạ trị, bệnh nhân có thể gặp phải tác dụng phụ gây khó khăn khi nhai và nuốt.
Gợi ý về các thực phẩm giàu calo bệnh nhân ung thư vòm họng nên bổ sung
Hãy thử những ý tưởng bữa ăn và bữa ăn nhẹ:
– Trái cây với phô mai, sữa chua, kem đánh bông hoặc mayonnaise
– Trứng luộc chín hoặc trứng chần với mayonnaise
– Bánh với kem hoặc kem
– Đậu nghiền với phô mai và mayonnaise
– Pudding làm bằng sữa nguyên kem
– Bột yến mạch với sữa nguyên chất, đường nâu và bơ hoặc bơ thực vật
– Sữa chua, hoặc sữa chua trái cây
– Sữa béo uống hoặc sử dụng nó trong công thức nấu ăn
– Sô cô la hoặc xi-rô
– Trái cây tươi hoặc trái cây đóng hộp
– Bơ chuối và bơ đậu phộng
– Spaghetti thêm thịt bò đã nấu chín và sốt cà chua, phô mai
– Gói mì Ramen có thêm đậu phụ
Một vài món ăn mẫu cho bệnh nhân ung thư vòm họng
Gà tần thuốc bắc
Đây là một món ăn ngon, rất bổ dưỡng phù hợp với bệnh nhân ung thư vòm họng đang xạ trị, có nguy cơ bị suy nhược cơ thể. Món ăn này giúp tăng cường khả năng trao đổi chất, kích thích bệnh nhân ăn ngon miệng hơn, hấp thụ được tối đa các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Gà nấu hạt sen
Đây là một món ăn giàu dinh dưỡng, hỗ trợ duy trì cân nặng, nâng cao sức khỏe cho bệnh nhân ung thư vòm họng. Gà hầm hạt sen chứa rất nhiều dưỡng chất, các loại vitamin cần thiết để cải thiện thể trạng.
Hạt sen có tính mát, giải nhiệt cơ thể, giúp an thần và bồi bổ sức khỏe kết hợp với gà giàu protein và dưỡng chất giúp người bệnh ăn ngon mà đảm bảo dinh dưỡng.
Giò heo hầm rau củ
Món giò heo hầm rau củ là một món canh rất dễ ăn, có vị ngọt, thanh mát, hấp dẫn bởi màu sắc vô cùng bắt mắt. Giò heo cung cấp lượng calo cao và protein dồi dào cùng với rau củ giàu vitamin và chất xơ là món ăn tuyệt vời cho người bệnh.
Trứng chiên cuộn tôm
Trứng cuộn tôm cung cấp hàm lượng cholesterol tốt, giàu protein, nhiều vitamin và khoáng chất, giàu canxi, axit béo có lợi. Tất cả các thành phần này đều rất tốt cho người suy kiệt,cần cải thiện sức khỏe như bệnh nhân ung thư vòm họng.
Thịt hấp khoai môn
Thịt heo giàu protein kết hợp với khoai môn giàu vitamin A, B, C sẽ mang lại cho bạn một món ăn nhiều calo giúp tăng cân và không kém phần bổ dưỡng cho cơ thể, đặc biệt cho bệnh nhân ung thư vòm họng.
Theo Antican.vn