Khắc phục những vấn đề về nhận thức trong quá trình điều trị ung thư

Việc điều trị ung thư có thể gây ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung của bạn, đôi khi bạn có thể cảm thấy khó khăn hơn trong việc xử lý thông tin so với bình thường trí nhớ ngắn hạn cũng bị ảnh hưởng.

Có tới 75% số người gặp các vấn đề về nhận thức trong quá trình điều trị ung thư, 35% gặp các vấn đề về nhận thức sau nhiều tháng khi việc điều trị kết thúc. Các vấn đề này có thể tiến triển từ nhẹ tới nặng và thường gây khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày. Hãy thông báo với bác sĩ những triệu chứng bất thường này.

Những vấn đề về nhận thức thường gặp của bệnh nhân ung thư

– Khó tập trung

– Mất định hướng hoặc suy nghĩ không rõ ràng

– Gặp khó khăn trong định hướng không gian

– Mất trí nhớ hoặc gặp khó khăn trong việc nhớ tên các loại đồ vật, ngày tháng và số điện thoại.

– Không thể đưa ra những phản ứng hoặc giải thích nhanh chóng

– Gặp vấn đề về ngôn ngữ, khả năng tổ chức, sắp xếp công việc, không kiểm soát được việc chi tiêu

– Giảm khả năng giải quyết nhiều vấn đề cùng lúc

– Xử lý thông tin chậm

– Thay đổi hoặc không kiểm soát được cảm xúc, hành vi dễ dàng chuyển từ buồn chán qua kích động, tức giận

Mức độ suy giảm nhận thức ở bệnh nhân ung thư

Mức độ nặng nhẹ của tình trạng này phụ thuộc vào những yếu tố khác nhau gồm:

– Độ tuổi

– Mức độ stress

– Tiền sử trầm cảm hoặc rối loạn thần kinh

– Khả năng tự chống chọi

– Khả năng tiếp cận những nguồn hỗ trợ

– Loại ung thư và vị trí của loại ung thư gặp phải

– Phương pháp điều trị ung thư đang tiến hành thực hiện

Những bệnh nhân sống sót sau ung thư thường sử dụng từ “rối loạn hóa trị liệu” để mô tả những khó khăn trong việc suy nghĩ một cách thông suốt. Nhưng một số bệnh nhân không được điều trị hóa trị liệu cũng trải qua những triệu chứng tương tự. Một số bệnh nhân cho biết những triệu chứng này xuất hiện thậm chí trước khi điều trị với hóa trị liệu. Những yếu tố góp phần gây ra các vấn đề về nhận thức như:

– Xạ trị ở vùng đầu và cổ hoặc toàn thân

– Phẫu thuật vùng não bị tổn thương hoặc bị ảnh hưởng do xét nghiệm sinh thiết.

– Ung thư não do khối u nguyên phát hoặc do khối u di căn tới não

Những chiến lược để đối phó các vấn đề về nhận thức ở bệnh nhân ung thư

Những chiến lược giúp bạn đương đầu với những khó khăn trong việc tập trung, suy nghĩ và khả năng ghi nhớ thông tin:

– Luôn có một quyển sổ tay dùng ghi chép những việc cần làm. Luôn mang sổ theo người và đặt tại một nơi dễ thấy, nếu cần thiết hãy giữ thêm một cuốn nữa tại nơi làm việc.

– Làm lần lượt từng việc để tránh bị xao nhãng

– Ghi chép những việc cần làm bằng cách tải một ứng dụng ghi chú trong điện thoại hoặc máy tính để tiện theo dõi.

– Sử dụng một cuốn lịch công việc để theo dõi các cuộc hẹn, hoạt động sắp diễn ra.

– Dán các loại giấy ghi chú quanh nhà và nơi làm việc để nhắc bạn những đầu công việc quan trọng.

– Có thể dùng cách chơi chữ theo vần để ghi nhớ mọi thứ tốt hơn.

– Nghỉ ngơi nhiều

– Những hoạt động thể chất như tập yoga và thiền cũng có thể giúp bạn thư giãn đầu óc và tăng sự minh mẫn.

– Tăng cường sức mạnh của não bộ bằng những hoạt động trí óc như giải ô chữ, vẽ, chơi nhạc cụ ….

– Chuẩn bị những việc làm cho ngày mới từ đêm hôm trước

– Cất giữ những thứ như chìa khóa xe đúng vị trí mọi lúc để bạn không mất nhiều thời gian đi tìm lại.

– Giữ cho không gian ngăn nắp

– Lưu những số điện thoại quan trọng trong điện thoại của bạn hoặc mang theo sổ điện thoại phòng trường hợp quên điện thoại khi đi ra ngoài. Thêm vào đó tìm đến những sự hỗ trợ của gia đình nếu cần thiết.

Những vấn đề về nhận thức ở bệnh nhi ung thư

Trẻ em (5 tuổi trở xuống) gặp nhiều vấn đề liên quan đến nhận thức khi điều. Những vấn đề này có thể kéo dài trong nhiều tháng, nhiều năm sau khi điều trị kết thúc, thậm chí ảnh hưởng có thể kéo dài ngay cả khi đã trưởng thành. Những phương pháp điều trị ung thư dưới đây có thể gây ra các vấn đề về nhận thức:

– Xạ trị trực tiếp ở đầu, cổ hoặc tủy sống

– Xạ trị toàn thân

– Hóa trị liệu truyền trực tiếp vào xương sống hoặc não

Các vấn đề về nhận thức bao gồm:

– Giảm trí thông minh

– Giảm khả năng học tập

– Giảm trí nhớ và rối loạn tăng động giảm chú ý

– Chậm phát triển các hành vi cảm xúc và xã hội

– Gặp khó khăn trong việc đọc hiểu, làm toán, khả năng ngôn ngữ.

– Giảm khả năng ghi nhớ bằng lời nói và hành động

Các bệnh nhi ung thư có thể cần phải được điều trị phục hồi chức năng, trị liệu lời nói, hành vi, tập huấn nâng cao hành vi xã hội, phục hồi chức năng nhận thức và sử dụng các loại thuốc chữa rối loạn tăng động giảm chú ý để điều trị các vấn đề khác cũng liên quan đến nhận thức.

Một số trẻ em có thể cần được dạy theo những phương pháp giảng dạy đặc biệt ở trường học để giúp tăng sự tập trung. Cần can thiệp vào quá trình này sớm để mang lại nhiều hiệu quả hơn.

Theo Antican.vn